حلقه‌ها یکی از مهم‌ترین ساختارهای کنترلی در برنامه‌نویسی هستند که برای اجرای مکرر یک بلوک کد استفاده می‌شوند. در پایتون، حلقه for برای تکرار بر روی مجموعه‌ای از داده‌ها کاربرد دارد.

ساختار کلی حلقه for

for item in iterable:
    # دستورات مورد نظر

• item: یک متغیر موقت است که در هر دور حلقه، یکی از عناصر مجموعه را دریافت می‌کند.
• iterable: مجموعه‌ای از داده‌ها مانند لیست، رشته، تاپل، دیکشنری یا شیء قابل تکرار است.

انواع کاربردهای حلقه for

1. تکرار روی لیست (List)

fruits = ["apple", "banana", "cherry"]
for fruit in fruits:
    print(fruit)

خروجی:

apple
banana
cherry

2. تکرار روی رشته (String)

for letter in "Python":
    print(letter)

خروجی:

P
y
t
h
o
n

3. استفاده از تابع range()

تابع range() برای تولید دنباله‌ای از اعداد استفاده می‌شود.

for i in range(5):
    print(i)

خروجی:

0
1
2
3
4

حالت‌های مختلف range():

• شروع و پایان مشخص:

for i in range(2, 6):
    print(i)

خروجی:

2
3
4
5

• با گام مشخص:

for i in range(0, 10, 2):
    print(i)

خروجی:

0
2
4
6
8

4. حلقه تو در تو (Nested For Loop)

for i in range(3):
    for j in range(2):
        print(f"i={i}, j={j}")

خروجی:

i=0, j=0
i=0, j=1
i=1, j=0
i=1, j=1
i=2, j=0
i=2, j=1

دستورات کنترل حلقه

1. دستور break

برای توقف کامل حلقه استفاده می‌شود.

for i in range(10):
    if i == 5:
        break
    print(i)

خروجی:

0
1
2
3
4

2. دستور continue

برای رد کردن یک دور از حلقه و رفتن به دور بعدی استفاده می‌شود.

for i in range(5):
    if i == 2:
        continue
    print(i)

خروجی:

0
1
3
4

3. دستور else با حلقه for

بخش else پس از پایان حلقه اجرا می‌شود (مگر اینکه با break متوقف شده باشد).

for i in range(5):
    print(i)
else:
    print("حلقه تمام شد!")

خروجی:

0
1
2
3
4
حلقه تمام شد!

حلقه روی دیکشنری (Dictionary)

می‌توان روی کلیدها، مقادیر یا هر دو حلقه زد.

• حلقه روی کلیدها:

person = {"name": "Ali", "age": 25}
for key in person:
    print(key)

خروجی:

name
age

• حلقه روی مقادیر:

for value in person.values():
    print(value)

خروجی:

Ali
25

• حلقه روی کلید و مقدار:

for key, value in person.items():
    print(f"{key}: {value}")

خروجی:

name: Ali
age: 25